ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ.

Εάν μιλάμε για ηγετικές μορφές και στυλοβάτες τη περίοδο της ελληνικής επανάστασης δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε έναν θα έλεγα απο τους πέντε καλύτερους οπλαρχηγούς του αγώνα.

Ο Δυσσέας δεν ήταν τυχαία αυτός που ήταν. Η ρίζα του ήταν ιδιαίτερη. Και μιλώ για το πατέρα του, τον περίφημο Αντρέα Βερούση ο οποίος έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Οθωμανών τα προεπαναστατικά χρόνια.

Ο γιος του Βερούση γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1788. Ο λόγος που βρέθηκε η μητέρα του εκεί και τον γέννησε ήταν διότι ήθελε να γλιτώσει από τα χέρια των Τούρκων. Ο άντρας της βρισκόταν με τον θαλασσομάχο Λάμπρο Κατσώνη στο Αιγαίο σε διάφορες μάχες.

Ο μικρός Οδυσσέας θα βαπτιστεί στην Ιθάκη το 1792 από τη γυναίκα του Κατσώνη. Το όνομα που θα του δοθεί Οδυσσέας. Τιμητικά για τον ομηρικό ήρωα.

Το 1797 ο πατέρας του Οδυσσέα θα συλληφθεί από τους Τούρκους και θα μεταφερθεί στα μπουντρούμια της Κωνσταντινούπολης. Μετά από φριχτά βασανιστήρια θα πεθάνει. Λέγεται ότι το άψυχο κορμί του το έριξαν στη θάλασσα του Βοσπόρου.

Εν συνεχεία ο Οδυσσέας θα γυρίσει μαζί με τη μητέρα του στην ιδιαίτερη της πατρίδα τη Πρέβεζα.

Το 1806 ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων ενθυμούμενος τη φιλία με τον Αντρέα Βερούση θα θελήσει να πάρει τον μικρό Οδυσσέα στην αυλή του. Η μητέρα του θα δεχτεί διότι φοβόταν λόγω της φήμης του πατέρα του πως οι Τούρκοι θα θελήσουν το βίαιο εξισλαμισμό του παιδιού της.

Εκεί θα μάθει τη τέχνη του πολέμου και σε ηλικία μόλις 15 χρόνων θα γίνει ο κυρίως σωματοφυλακάς του. Θα πάρει μέρος στις εκστρατείες του Αλή και αυτός θα του δώσει το αρματολίκι της Λειβαδιάς.

Το 1818  μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και αρχίζει να μαζεύει πολεμεφόδια και χρήματα για τον αγώνα.

Το 1820 θα επέλθει η ρήξη του Αλη με την Οθωμανική Πύλη. Τότε ο Οδυσσέας θα κινηθεί στα Επτάνησα ώστε μαζί με άλλους οπλαρχηγούς ώστε να γίνει σύσκεψη για προετοιμασία της επανάστασης. Εκεί αποφασίστηκε να ανατεθεί η εξέγερση της Ανατολικής Στερεάς στον Ανδρούτσο.

Η πρώτη μάχη που θα δοθεί από τον Οδυσσέα είναι στη γέφυρα της Τατάρνας (Αιτωλοκαρνανία) στις 22 Μάρτη του 1821. Στο πλάι του ο ηγούμενος Κυπριανός καθώς και πολλοι καλόγεροι. Η νίκη ήταν των Ελλήνων. Και μάλιστα για να δείξουν ότι τα κίνητρα της μάχης ήταν το να ξεσηκωθεί το γένος τα χρήματα από τη χρηματαποστολή των Τούρκων δε τα άγγιξαν.

Αξιοσημείωτη είναι η επιστολή του Οδυσσέα στις 22 Μαρτίου του 1821 προς τους Γαλαξιδιώτες. Παραθέτω ένα κομμάτι αυτής:

“Στ’ άρματα, αδέρφια! ή να ξεσκλαβωθούμεν, ή όλοι να πεθάνωμε· και βέβαια καλλίτερο θάνατο δεν μπορεί να προτιμήση κάθε Χριστιανός και Έλληνας.”

Με την έναρξη της επανάστασης την 25η Μαρτίου ο Οδυσσέας και τα παλικάρια του θα ρίχτούν στον αγώνα.

Η μάχη που έγραψε ιστορία και εκεί όλοι κατάλαβαν τι εστι Ανδρούτσος ήταν στο Χάνι της Γραβιάς στις 8 Μαΐου του 1821. Εκεί με 110 άντρες θα συγκρουστεί με τον κάποτε φίλο του απο την αυλή του Πασά τον Αλβανό Ομέρ Βρυώνη. Ο στρατός του εχθρού ανερχόταν στους 9.000. Ο εχθρός έχασε 300 άντρες και είχε 600 τραυματίες. Οι Έλληνες έχασαν μόλις 6 άντρες. Η μάχη ήταν κομβικής σημασίας διότι ανέκοψε τη κάθοδο του Ομέρ Βρυώνη στη Πελοπόννησο.

Τον Αύγουστο του 1822 ο Άρειος Πάγος θα αναθέσει στον Ανδρούτσο τη διοίκηση της Αθήνας και εισέρχεται ως φρούραχος στην Ακρόπολη.

Στις αρχές του 1823 θα αρχίσει ο εμφύλιος σπαραγμός των Ελλήνων. Η προαιώνια κατάρα του γένους μας. Εκεί ο Οδυσσέας ως μια προσωπικότητα πολύ ισχυρή και δίχως να μπορούν να τον βάλουν σε καλούπια, μπαίνει στο στόχαστρο των πολιτικών και πολύ περισσότερο του υποτακτικού φαναριώτη των Γάλλων Ιωάννη Κωλέττη. Οι τακτικές του Κωλλέτη ήταν ανήθικες και βρώμικες. Μια εξ’ αυτών ήταν όταν έστειλε τον Σουλιώτη χιλίαρχο Χρήστο Παλάσκα και τον Αλέξη Νούτσο να συλλάβουν ή να σκοτώσουν τον Ανδρούτσο. Ο δόλιος Κωλέττης είτε πέθαινε ο Οδυσσέας είτε οι άλλοι θα έβγαινε κερδισμένος. Γιατί τον Οδυσσέα τον είχε εχθρό μιας και πήγαινε κόντρα στα σχέδια του και εάν πέθαινε ο Παλάσκας πάλι θα “κέρδιζε” γιατί γλυκοκοιτούσε τη γυναίκα του. Τελικά ο Οδυσσέας μαθαίνει τους σκοπούς τους και τους πιάνει. Στη συνέχεια οι άντρες του θα τους σκοτώσουν. Ο Οδυσσέας θα κατηγορηθεί ότι είναι δολοφόνος. Η σκευωρία το να συκοφαντηθεί ο ήρωας έχει αρχίσει. Ένας άλλος χαρακτηρισμός που έδωσαν οι προδότες πολιτικοί ήταν ότι ο Οδυσσέας ήταν φίλος των Τούρκων λόγω του τακτικισμού να κάνει εικονική ανακωχή με τον εχθρό τα λεγόμενα “καπάκια”. Ο λόγος που γινόταν αυτό ήταν διότι έβλεπε την ήττα και έτσι ήθελε να σώσει τον αμαχο πληθυσμό από το κατακτητή.

Στα δύο χρόνια του εμφυλίου 1823 – 25 εκεί που πρώην σύντροφοι θα γίνουν εχθροί ο Οδυσσέας μη θέλοντας να χυθεί ελληνικό αίμα απομονώνεται. Οι απόπειρες δολοφονίας από τους κυβερνήτες πάρα πολλές.

Απελπισμένος ο ήρωας βλέποντας που οδεύσει η πατρίδα αποφασίζει πάνω στη στεναχώρια του να συνεργαστεί με τον εχθρό. Αλλά σύντομα το μετανιώνει. Μετά από στρατιωτική ενέργεια εναντίον των Οθωμανών στη Χαλκίδα αρχίζουν να τον κυνηγάνε. Τώρα πια όλοι είναι εχθροί του. Αποφασίζει να παραδοθεί στο πρωτοπαλικαρό του το Γιάννη Γκούρα και να δικαστεί ώστε να αποδείξει την αθωότητα του. Πιστεύοντας στα λόγια του Γκούρα παραδίδεται σε αυτόν αλλά το πάλαι κάποτε δεξί χέρι του καπετάνιου θα αποδειχθεί προδότης και όργανο του Κωλέττη. Με τις κατηγορίες των  καλαμαράδων ο Δυσσέας φυλακίζεται στην Ακρόπολη. Φυσικά δεν τον πέρασαν ποτε από δική. Η δολοφονία του ήρωα της Γραβιάς ήταν κοντά.

Το βράδυ της 5ης Ιουνίου του 1825 στον ενετικό πύργο της Ακρόπολης όπου εκρατείτο μπαίνουν μέσα 4 άντρες. Ο Ιωάννης Μαμούρης, ο Μήτρος Τριανταφυλλίνας, ο Παπακώστας Τζαμάρας και ένας ακόμα. Είπαν στον φύλακα Κωνσταντίνο Καλατζή να φύγει όμως αυτός κρύφτηκε και είδε το φρικτό τέλος του Οδυσσέα. Οι άνανδροι αυτοί τύποι κατόπιν εντολής του Γκούρα θέλουν να σκοτώσουν τον Οδυσσέα με δεμένα χέρια. Ο Ανδρούτσος τους λέει αντρίκια “Δε μου λύνετε το ένα χέρι για να σας δείξω ποιός είμαι και πως με λένε;”. Μετά από αυτο του επιτίθονται και τον σκοτώνουν. Το πτώμα του θα το πετάξουν από το πύργο και το παρουσιάζουν ως τρόπο απόδρασης του Ανδρούτσου. Πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να αποκατασταθεί η αλήθεια από το φύλακα Καλατζή που ήταν μάρτυρας της άνανδρης δολοφονίας.

Έτσι ο θρύλος της Γραβιάς, ο Δυσσέας που τόσο πολύ αγαπήθηκε από το λαό και από τους μεγάλους συμπολεμιστές του όπως ο Νικηταράς, ο Καραϊσκάκης και ο Γέρος του Μοριά ήταν πια νεκρός Πέρασε στο πάνθεον των ηρωών. Ένας άντρας με ιδανικά, με αξίες με μπέσα και με απεριόριστη αγάπη προς τη Πατρίδα. Για αυτό πολιτικοί και κοτζαμπάσηδες τον μίσησαν. Γιατί ο Ανδρούτσος ήθελε την Ελλάδα ελεύθερη ενώ αυτοί την Ελλάδα προτεκτοράτο των Ευρωπαίων.

Εμείς ως Έλληνες εθνικιστές που αγαπάμε το Τόπο μας έχουμε υποχρέωση να κρατάμε τη μνήμη των ηρώων ζωντανή καθώς και τα κατόρθωμα τους γιατί έτσι αναπτερώνεται το φρόνημα μας.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ – ΑθΑΝΑΤΟΣ 

Νίκος Μακρής